Portret Mikołaja Kopernika w nowej odsłonie | www.torun.pl

Serduszko w kolorze ukraińskiej flagi

Portret Mikołaja Kopernika w nowej odsłonie

Data wydarzenia
-
Opis wydarzenia: 

W Ratuszu Staromiejskim, oddziale Muzeum Okręgowego w Toruniu, trwa prezentacja słynnego portretu Mikołaja Kopernika w nowej odsłonie.

Obraz, który od dawna znajdował się w przestrzeni Sali Mieszczańskiej, zyskał nowy blask, nowe warunki ekspozycyjne i zabezpieczenie oraz – co nie mniej ważne – został należycie wyróżniony. Bardzo dziękujemy za wsparcie i środki, które przeznaczono z rezerwy budżetowej Prezesa Rady Ministrów, bez których przygotowanie nowej oprawy portretu mistrza nie byłoby możliwe*.

__________

Portret Mikołaja Kopernika (tzw. gimnazjalny) zajmuje szczególne miejsce w ikonografii kopernikańskiej, m.in. z uwagi na walory artystyczne dzieła. Od około 1594 r. do pocz. XX w. obraz znajdował się w Bibliotece Gimnazjum Akademickiego w Toruniu. Po odzyskaniu niepodległości do 1939 r. był przechowywany w Państwowym Gimnazjum Męskim im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. W czasie okupacji przeniesiony został do Muzeum Miejskiego (obecnie Muzeum Okręgowe w Toruniu), a na przełomie lat 1944-45 próbowano wywieźć zabytek do Niemiec. W 1945 r. odnaleziono go w składnicy w Wyrzysku i wówczas został przekazany w depozyt do zbiorów Muzeum Miejskiego przez I Liceum Ogólnokształcące im. M. Kopernika w Toruniu. Obecnie prezentowany jest w Sali Mieszczańskiej Ratusza Staromiejskiego w Toruniu.
 
Bohdan Marconi, konserwator obrazu z lat 1946-1948, określił czas jego powstania na poł. XVI w., na lata ok. 1540–1560. Leonard Torwirt z kolei datował obraz na pierwszą poł. XVI w., wskazując na krąg dürerowski. Późniejsze badania dendrochronologiczne deski obrazu, wykonane w latach 80. XX w. przez Tomasza Ważnego we współpracy z Józefem Flikiem, przeczą tej hipotezie. Na podstawie próbek z podobrazia i analizy źródłowej ujawniono, że drzewo na nośnik toruńskiego portretu zostało ścięte około 1571 r. W związku z tym Józef Flik datował obraz na około 1580 r. Badacz ten próbował związać autorstwo obrazu z postacią Marcusa Gheeraertsa, wskazując na niezbite podobieństwo ujęcia portretu z grafiką Théodore’a de Bry, który współpracował z tym pierwszym. Ustalenie jednoznacznej atrybucji pozostaje nadal niezwykle trudne.
 
Portret przedstawia Mikołaja Kopernika w wieku ok. 35–40 lat. Uczony ukazany został jako postać o wyrazistych rysach oraz długich, ciemnych i falistych włosach. Charakterystyczne jest ujęcie oczu, z których lewe znajduje się niżej od prawego, co świadczy o pewnych niedociągnięciach warsztatowych u malującego. Ubiór uczonego stanowi czarna sutanna z widocznym białym futerkiem, widocznym przy kołnierzyku i ramionach. Tło portretu jest popielate o ciemnym odcieniu.
 
Podobrazie dzieła wykonane jest z trzech desek dębowych o bardzo nierównej powierzchni i grubości od 0,86 do 0,93 cm. Podczas konserwacji w latach 1946–1948 po lewej stronie obrazu wstawiono nową deskę dębową oraz brakujący fragment deski u góry po prawej stronie, nad głową astronoma.
 
Ciekawostką jest to, że najprawdopodobniej obraz był dłuższy od obecnego. Dolna krawędź malowidła nosi ślady drobnych uszkodzeń drewna, które mogły powstać przy odpiłowaniu części dzieła. Józef Flik wysuwał hipotezę, że pierwotny format obrazu ukazywał postać Kopernika z dostrzegalną lewą ręką trzymającą konwalię założoną na prawą rękę.
 
Autor tekstu: Michał Kłosiński

* Dotacja z rezerwy budżetu państwa w wysokości 500 000 zł na realizację zadania, obejmowała pięć następujących elementów: opracowanie projektu i wykonanie nowej oprawy prezentacji portretu Mikołaja Kopernika z Sali Mieszczańskiej w Ratuszu Staromiejskim; zakup oświetlenia do przestrzeni ekspozycyjnej w holu przed Salą Królewską oraz uzupełnienie oświetlenia w przestrzeni ekspozycyjnej drugiego piętra; modernizację Ratusza Staromiejskiego w celu podniesienia jakości obsługi gości korzystających z oferty MOT w ramach ogólnopolskich obchodów 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika; zakup gablot wystawienniczych celem wykorzystania w planowanych wystawach czasowych, związanych z jubileuszem roku kopernikańskiego; zamówienie usług wykonania przeszklonego zamknięcia wschodniego skrzydła galerii ekspozycyjnej drugiego piętra, celem zapewnienia stabilnych warunków ekspozycyjnych dla prezentacji cennych artefaktów zabytkowych.
Jednym z powyższych elementów jest realizacja opracowania projektu i wykonanie nowej oprawy prezentacji portretu Mikołaja Kopernika z Sali Mieszczańskiej w Ratuszu Staromiejskim, którego koszt wyniósł 130 227,22 zł.
Wkład własny Muzeum Okręgowego w Toruniu w realizację całości projektu wyniósł 125 145 zł.
 
Fot. K. Deczyński
Data: 
20.02.2023 12:00 — 31.12.2023 12:00
Miejsce: 
Ratusz Staromiejski w Toruniu
Kategoria wydarzenia: 
Wystawa
Kopernik 550
Położenie: 

Zobacz wydarzenia kopernikańskie

Twarz Mikołaja Kopernika i napis: 550. rocznica urodzin Mikołaja Kopernika  


  

Najbliższe wydarzenia

Pokaż więcej

Najczęściej czytane aktualności

  • Kultura, Miasto
    Instytucje toruńskie przygotowały dla najmłodszych mieszkańców szereg atrakcji z okazji Dnia Dziecka. Publikujemy listę wybranych wydarzeń. Sprawdź jak ciekawie w Toruniu spędzić czas wraz ze swoimi pociechami.
  • Widok na oświetloną popołudniowę starówkę z lotu ptaka, fot. Daniel Pach
    Kultura, Miasto
    Toruń jedynką wśród 10 najciekawszych atrakcji turystycznych Polski według brytyjskiego "The Guardian"!
  • Miasto
    Dzięki podpisaniu umowy o przystąpieniu do programu, w Toruniu przy ul. Bydgoskiej 52 powstanie kolejny dzienny dom pobytu dla seniorów. - W Toruniu szukamy jak najlepszych, najciekawszych i najbardziej oczekiwanych form pomocy również dla osób w wieku senioralnym - mówi prezydent Torunia Michał Zaleski.
  • Na zdjęciu: widok z drona na działki przy ul. Jonsonna, w tle Motoarena
    Biznes, Miasto
    3 125 000 złotych wpłynie do miejskiej kasy ze sprzedaży dwóch działek inwestycyjnych w przetargach organizowanych przez Wydział Gospodarki Nieruchomościami. Nabywców znalazły tereny przy ul. Pera Jonssona i Rolniczej.
  • Na zdjęciu: widok z drona na torowisko i zielone tereny wokół
    Miasto, MZK
    Gotowe jest już torowisko i sieć trakcyjna na znacznej części nowej linii tramwajowej od przejazdu kolejowo-tramwajowego, wzdłuż ul. Polnej, Ugorów i Watzenrodego do ronda Strobanda. Na pozostałych odcinkach prace jeszcze trwają, ale zbliżają się do ostatniej prostej.
  • Miasto
    Prezydent Torunia Michał Zaleski wręczył medal 30 maja 2023 r. w Dworze Artusa podczas sesji naukowej z okazji 60. urodzin prof. Wojciecha Polaka. - Jestem zaszczycony, iż kopernikański Toruń może cieszyć się z tego, że ten okrągły jubileusz zechciał Pan Profesor spędzić w naszym mieście - zaznaczył prezydent Michał Zaleski.
  • Trops SA - sieć sklepów z materiałami budowlanymi jest bohaterem kolejnego odcinka cyklu „Tak się robi biznes Made In Toruń”, realizowanego przez Centrum Wsparcia Biznesu.
  • Miasta hanzeatyckie - ich kultura, religijność i życie intelektualne - są tematem 138. Konferencji Hanzeatyckiego Towarzystwa Historycznego, odbywającej się w Toruniu 29 maja - 1 czerwca 2023 r. w. W czerwcu Toruń będzie gospodarzem 43. Zjazdu Miast Nowej Hanzy – wydarzenia z udziałem reprezentantów ponad 100 miast hanzeatyckich z całej Europy....
  • Druga edycja Pikniku z Kopernikiem i Olimpijczykiem zorganizowana została w Czerniewicach 27 maja 2023 r.
  • W Ratuszu Staromiejskim 29 maja 2023 r. gościł minister cyfryzacji, Janusz Cieszyński, by rozmawiać z samorządowcami o cyberzagrożeniach w administracji.
  • 30 maja przypada Dzień Rodzicielstwa Zastępczego. W przeddzień tego święta prezydent Torunia Michał Zaleski spotkał się z czterema rodzinami zastępczymi funkcjonującymi w naszym mieście. Prezydent złożył podziękowania za zaangażowanie, wrażliwość, otwarte serca i wytrwałe pokonywanie trudu, jaki na co dzień jest wkładany w tworzenie spójnej i...
  • Dzięki podpisaniu umowy o przystąpieniu do programu, w Toruniu przy ul. Bydgoskiej 52 powstanie kolejny dzienny dom pobytu dla seniorów. - W Toruniu szukamy jak najlepszych, najciekawszych i najbardziej oczekiwanych form pomocy również dla osób w wieku senioralnym - mówi prezydent Torunia Michał Zaleski.
  • 29 maja 2023 r. rusza nabór na zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia organizowane w publicznych placówkach oświatowo-wychowawczych prowadzonych przez Gminę Miasta Toruń.
  • We wtorek 30 maja 2023 r. na bocznym odcinku Szosy Chełmińskiej - od ul. Dekerta do ul. Podgórnej - mogą wystąpić utrudnienia w ruchu drogowym.