Wiślana panorama Torunia | www.torun.pl

Serduszko w kolorze ukraińskiej flagi

Turystyka

Wiślana panorama Torunia

Wiślana panorama Torunia

Urok i harmonia widoku Torunia od strony Wisły sprawiają, że rzeczna panorama miasta jest jednym z jego symboli i znaków rozpoznawczych. Pełną panoramę najlepiej ogląda się z punktu widokowego przy ul. Majdany na lewym brzegu Wisły. Tu znajdował się w przeszłości początek nieistniejącego obecnie mostu, połączonego po stronie starówki z Bramą Mostową.

Granice najpiękniejszej części wiślanej panoramy Torunia wyznaczają dwa mosty: drogowy im. J. Piłsudskiego oraz kolejowy im. E. Malinowskiego. Między nimi, na prawym brzegu Wisły, znajdują się zabudowania toruńskiej starówki. O specyfice toruńskiej panoramy decydują monumentalne budynki (katedra, kościoły, wieża Ratusza Staromiejskiego, ciągi kamienic i spichrzy), okazałe pozostałości średniowiecznego i późniejszego systemu obronnego miasta (bramy i baszty miejskie, mury obronne, pozostałości zamku krzyżackiego, bastiony), a także zagospodarowane, schodkowe nabrzeże Bulwaru Filadelfijskiego, które jest miejscem spacerowym wzdłuż całej starówki. Panorama toruńska nabiera niezwykłego charakteru w nocy dzięki stylowej iluminacji. Setki specjalnie wkomponowanych w zabytkową zabudowę lamp podświetla wówczas najcenniejsze obiekty i odbija się w wodach przepływającej poniżej Wisły.

Patrząc na toruńską panoramę z punktu widokowego przy ul. Majdany, zobaczymy od zachodniej strony do wschodniej: most drogowy im. J. Piłsudskiego, w pobliżu jego styku z brzegiem znajduje się forteczna tama grodzy, ustawiony prostopadle do brzegu, okazały budynek Koszar Racławickich, następnie zespół gotyckich i barokowych spichlerzy, Bramę Klasztorną, Basztę Gołębnik, w głębi wieże kościołów pw. Ducha Świętego i Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, dachy Dworu Artusa, wieżę Ratusza Staromiejskiego, Bramę Żeglarską, dach pałacu Dąmbskich, katedrę św. Janów (najbardziej okazały budynek w panoramie), okap Domu Eskenów, spichlerze barokowe, Basztę Żuraw, hotel Spichrz (historyczny Spichlerz Szwedzki), Bramę Mostową, kolejne spichlerze, Basztę Wartownię, Dwór Mieszczański, wieżyczkę dawnego zboru ewangelickiego, ruiny zamku krzyżackiego, kościoły św. Jakuba i św. Katarzyny, Magazyny Saperów, Bastion Menniczy, zespół kamienic secesyjnych, a w końcu most kolejowy im. E. Malinowskiego połączonego z Dworcem Miasto PKP.



Z dziejów toruńskiego nabrzeża wiślanego
Przed wiekami, zanim Toruń założono w obecnym miejscu, poruszanie się wzdłuż brzegu Wisły było bardzo utrudnione. Przez teren dzisiejszej fosy zamkowej biegła dolina, która z okolic obecnego Muzeum Etnograficznego obniżała się do Wisły.

Płynęła nią rzeczka Postolec, wypływająca  z Wrzosów i Mokrego, dziś już nie istniejąca. Druga dolina, którą również spływała woda do Wisły,  znajdowała się w miejscu dzisiejszego parkingu pod mostem, w okolicach Krzywej Wieży.  Obiema dolinami prowadziły drogi na nadbrzeże, do miejsc przeprawy przez Wisłę. Między zamkiem a dzisiejszym „Bajem Pomorskim”, gdzie jest obecnie boisko sportowe, było bagno. Wisła dochodziła tuż do zamku, brzeg opadał w tym miejscu bardzo stromo. Mur biegnący dziś na zachód od Bramy Mostowej stoi na krawędzi dawnego koryta Wisły.

Jeszcze do XIX wieku nie było drogi, która umożliwiłaby łatwe poruszanie się wzdłuż nadbrzeża w inny sposób niż pieszo, a i to odbywało się z kłopotami. Kto tamtędy wędrował, musiał w okolicy obecnego mostu kolejowego oddalić się od Wisły i wejść w ulice św. Jakuba i Wolę Zamkową, aby obejść największe zagłębienia i zabagnienia. Zamek był więc w tamtych czasach omijany przez drogę, której częścią były dzisiejsze ulice Ciasna i Rabiańska. Następnym łukiem omijającym nadbrzeże były ulice Wielkie Garbary - Szeroka, a jeszcze dalszym ulica Szewska.

Kiedy Krzyżacy ulokowali Toruń na terenie dawnego targowiska w okolicach ulic Szczytnej i Szewskiej, wytyczyli  jako główną ulicę handlową miasta Szeroką. Od niej wyprowadzili w stronę Wisły ulice Mostową, Łazienną i Żeglarską. Ponieważ na wylotach tych ulic brzeg był najwyższy, łatwo można było wznosić pomosty, dzięki czemu zaczęło się rozwijać nadbrzeże portowe. Do Torunia zaczęły zawijały statki handlowe, w XIII w. nawet morskie, płaskodenne, a przeładunek nie nastręczał trudności. Handlowano przede wszystkim drewnem,  zbożem i solą. Z biegiem czasu na nadbrzeżu wyrosła stocznia, magazyny, żuraw naprzeciw Bramy Klasztornej (bardzo podobny do gdańskiego), który stał jeszcze do  XVIII w. oraz łaźnia.

Podobne wybrzeże portowe przetrwało do naszych, powojennych czasów. Kiedy w XIX w. założono linię kolejową po prawej stronie Wisły, od stacji Toruń Miasto od razu poprowadzono bocznicę do portu. Jeszcze do lat 70. na nabrzeżu stały drewniane magazyny i mały żuraw elektryczny, który przeładowywał towary z barek i innych statków na wagony kolejowe. Dla usprawnienia komunikacji ruch pociągów odbywał się w nocy i mieszkańcy ul. Warszawskiej byli często budzeni, gdy wagony z niżej położonego portu wyprowadzano do dworca. Lokomotywa brała rozpęd na wysokości Bramy Mostowej, ale nie zawsze udawało się jej wdrapać na górę za pierwszym razem. 
W latach 70. zrezygnowano z portowej funkcji nabrzeża i zlikwidowano linię kolejową. W tym samym czasie, przy okazji obchodów kopernikowskich, wybudowano Bulwar Filadelfijski w jego dzisiejszym kształcie, umożliwiającym samochodowy ruch przelotowy wzdłuż Wisły.


Czytaj też:

Najczęściej czytane aktualności

  • Święto boksu w Toruniu
    Miasto, Sport
    W dniach 4-10 grudnia 2023 roku Toruń będzie gospodarzem Mistrzostw Polski Seniorek i Seniorów w boksie olimpijskim. Poznaj program zawodów.
  • Drogi, Miasto
    Konferencja poświęcona mostowi Generał Elżbiety Zawackiej, pamiątkowe zdjęcie po 10 latach, rzeźbienie mostu w lodzie - to niektóre wydarzenia, które będą towarzyszyły obchodom 10. rocznicy powstania mostu drogowego Generał Elżbiety Zawackiej. Te zaplanowano na 8 i 9 grudnia 2023 r.
  • Na zdjęciu: kobieta z malym dzieckiem oglądają kłódki zawieszone na siatce na tarasie widokowym nad Wisłą
    Miasto
    Wydłużający się czas dostawy elementów małej architektury i warunki pogodowe przyczyniły się do przesunięcia terminu realizacji zadania pn. „Renowacja tarasu widokowego na Bulwarze Filadelfijskim. Zgodnie z aneksem do umowy zadanie zostanie zakończone do 15 grudnia 2023 r.
  • Na zdjęciu: pomnik Mikołaja Kopernika ubrany w czerwoną czapkę św. Mikołaja
    Kultura, Miasto, Sport
    W ten weekend w Toruniu rządzą Mikołaje, którzy przyjadą z całej Polski, żeby przebiec ulicami naszego miasta półmaraton lub dystanse 10 i 5 km. Można też pomóc przedświątecznie św. Mikołajowi i wyszukać prezenty dla bliskich na weekendowych jarmarkach.
  • Na zdjęciu: dziewczynki śpiewają w chórze
    Kultura, Miasto
    Toruńska kompozytorka Magdalena Cynk obchodzi 35-lecie pracy artystycznej. Z tej okazji 3 grudnia 2023 r. w Sali Wielkiej Dworu Artusa odbył się jej jubileuszowy koncert.
  • Narodowy Dzień Tenisa Stołowego
    Miasto, Sport
    Na początku grudnia w 16 miastach Polski, w tym w Toruniu, odbędzie się wydarzenie pn. Narodowy Dzień Tenisa Stołowego.
  • 2 grudnia 2023 roku Przedszkole Miejskie nr 3 świętowało 40-lecie istnienia. Najważniejszym prezentem dla placówki było nadanie jej imienia Marii Kownackiej.
  • Na początku grudnia w 16 miastach Polski, w tym w Toruniu, odbędzie się wydarzenie pn. Narodowy Dzień Tenisa Stołowego.
  • Już po raz 16. w Toruniu odbywa się Międzynarodowy Festiwal Sztuk Wizualnych Inspirowanych Naturą "Sztuka Natury".
  • Z Nadleśnictwa Golub-Dobrzyń przyjechała do nas choinka, która 1 grudnia 2023 r. stanęła na toruńskim Rynku Staromiejskim.
  • Fundacja Nowe Horyzonty z siedzibą w Warszawie w ramach ogłoszonego przez Prezydenta Miasta Torunia otwartego konkursu ofert realizuje w toruńskich szkołach program profilaktyczny pn. „Moje życie wolne od uzależnień’. Zadanie jest współfinansowane ze środków Gminy Miasta Toruń w wysokości 55 000 zł.
  • Prezydent Miasta Torunia ogłasza otwarty nabór ofert na wynajem gminnej nieruchomości użytkowej przy ul. Szosa Chełmińska 239/241 w Toruniu na cele szczególne, tj. prowadzenie działalności kulturalnej dla mieszkańców Torunia.
  • - Proszę o przyjęcie w imieniu torunianek i torunian potwierdzenia trwałej przyjaźni Torunia z polskim środowiskiem artyleryjskim. Na toruńskiej ziemi będziecie traktowani zawsze jako elita polskiej armii i nasi przyjaciele - powiedział podczas obchodów Święta Wojsk Rakietowych i Artylerii prezydent Torunia Michał Zaleski.
  • Już w najbliższą środę, jak co roku tradycyjnie 6 grudnia - w Mikołajki - w trasę ruszy świąteczny, iluminowany tramwaj Miejskiego Zakładu Komunikacji.