Bramy fortyfikacji otwarte

11 czerwca 2021 r. oficjalnie otwarto Muzeum Twierdzy Toruń – siódmy oddział Muzeum Okręgowego. Uroczystości towarzyszyło wręczenie Medalu Za zasługi dla Miasta Torunia na wstędze doktorowi Markowi Rubnikowiczowi.

- Toruń w sposób godny poprzez bramy Muzeum Twierdzy Toruń, jednego z oddziałów Muzeum Okręgowego, otwiera dziś przed gośćmi i mieszkańcami miasta rozległe, fascynujące, często jeszcze niezbadane obszary eksploatacji poznawczej toruńskich fortyfikacji – mówił prezydent Torunia Michał Zaleski. - Jest to przestrzeń cenna w skali Europy i część jednego z największych systemów fortyfikacyjnych na terenie dzisiejszej Polski. Warto tutaj zajrzeć, poznać historię tworzenia, a następnie eksploracji obiektów militarnych.

Muzeum Twierdzy Toruń mieści się w budynku dawnych Koszar Bramy Chełmińskiej, będących elementem XIX-wiecznego fortecznego systemu obronnego, powstałego dla wzmocnienia wschodniej granicy Prus. To jeden z najlepiej zachowanych w Europie zespołów budowli obronnych, stanowiący niezwykle cenny zabytek architektury militarnej. Składają się na niego forty, schrony, baterie artyleryjskie i budowle zaplecza. W Koszarach Bramy Chełmińskiej, przeznaczonych dla około 160 żołnierzy, mieściło się także laboratorium amunicyjne. Mierzący 113 metrów blok koszarowy składa się z trzech skrzydeł, mieszczących 16 komór podzielonych na 26 pomieszczeń. Przez wiele lat obiekt był nieużywany i ulegał zniszczeniu.

Do otwarcia Muzeum Twierdzy Toruń nie doszłoby bez zaangażowania władz samorządowych, państwowych, konserwatorów zabytków oraz wielu innych osób, dzięki którym inwestycja mogła zostać zrealizowana. Wśród nich miejsce czołowe z pewnością zajmuje były dyrektor Muzeum Okręgowego, doktor Marek Rubnikowicz.

- Muzeum Twierdzy Toruń powstało w naszym mieście z inspiracji i pod fachowym nadzorem pana Marka Rubnikowicza. Dlatego w dniu przesuniętego i oficjalnego otwarcia placówki możemy wobec Pana Dyrektora wyznać z wdzięcznością: ocalił i obronił tę warownię, bo stał się dla niej jak baszta, zamek obronny, kasztel i puklerz – stwierdził przewodniczący Rady Miasta Torunia Marcin Czyżniewski.

Marek Rubnikowicz stanowisko dyrektora objął w 2007 r. i zarządzał placówką przez 14 lat. W tym czasie muzeum zanotowało dynamiczny wzrost liczby widzów: z 208 tys. do ok. 400 tys. gości rocznie. Pod jego kierownictwem instytucja stała się jednym z 10 najchętniej odwiedzanych muzeów w Polsce, a wszystkie budynki muzealne przeszły jedne z największych prac modernizacyjnych w swoich dziejach. W czasie jego pracy muzeum m.in. zyskało dwa nowe oddziały – Muzeum Toruńskiego Piernika i Muzeum Twierdzy Toruń, gruntownie wyremontowano także m.in. Dom Mikołaja Kopernika, Dom Eskenów i Muzeum Podróżników im. Tony’ego Halika. Te i wiele innych zasług 24 września 2020 r. doceniła Rada Miasta Torunia jednogłośnie decydując o nadaniu doktorowi Medalu Za zasługi dla Miasta Torunia na wstędze. Oficjalnie otwarcie Muzeum Twierdzy Toruń było okazją do przekazania wyróżnienia dyrektorowi.

- Ten medal, wspaniałe wyróżnienie, dedykuję tym wszystkim, którzy przyczynili się do świetności muzeum, ponieważ stało się to także z Państwa udziałem. Dziękuję Wam wszystkim za to, że mnie wspomagaliście i byliście ze mną – powiedział doktor Marek Rubnikowicz.

Prace w obiekcie przeprowadzone zostały w ramach projektu „Muzeum Twierdzy Toruń – adaptacja Koszar Bramy Chełmińskiej na cele muzealne”. Projekt współfinansowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Oś priorytetowa VIII „Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury”. Działanie 8.1 „Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury”. Koszt całkowity projektu wynosi 22 935 376 zł, natomiast kwota dofinansowania: 14 382 298,52 zł. Źródło finansowania: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego.