Pamięci ofiar Zbrodni Katyńskiej

W 84. rocznicę Zbrodni Katyńskiej oraz 81. rocznicę ujawnienia zbrodni na Placu 4 Czerwca otwarta została wystawa plenerowa „Uciekli do Mandżurii”. Wydarzenie miało miejsce 12 kwietnia 2024 r.

- Dziś skupiamy swoją uwagę na przygotowanej ekspozycji, patrząc nie tylko na znaną nam już mapę zbrodni, ale i na twarze zwykłych ludzi: wojskowych i cywilów, których pochłonęła nieludzka ziemia. Bardzo dziękuję za to, że udało się w te rocznicowe dni wpisać w toruński i kwietniowy krajobraz ten bolesny i pouczający przekaz. Polskie sumienie poruszy jego każdy detal: widok wdów na wawelskich uroczystościach, fotogramy prac ekshumacyjnych z Bykowni lub cmentarza z Katynia i Charkowa czy widok pani Danuty Bełtowskiej wskazującej nazwisko swojego ojca na bramie pamięci. Myślę z czcią o każdej ofierze zbrodni katyńskiej – mówił Zbigniew Fiderewicz, zastępca Prezydenta Miasta Torunia podczas swojego wystąpienia.

Wystawa plenerowa „Uciekli do Mandżurii”, która powstała w związku z 80. rocznicą ujawnienia Zbrodni Katyńskiej. Od 13 kwietnia 2023 r., wystawa była prezentowana w Warszawie. Jej organizatorem jest Dom Spotkań z Historią oraz Federacja Rodzin Katyńskich.

Na wystawie są pokazane dokumenty związane z tą problematyką oraz przypomniane mniej znane fakty – prawne zmagania o prawdę o Katyniu, które zaczęły się od próby wprowadzenia sprawy katyńskiej do procesu norymberskiego, działania komitetu powołanego przez Kongres Stanów Zjednoczonych w latach pięćdziesiątych, po bardziej współczesne, łącznie z postępowaniami przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka.

Ekspozycja opiera się na świadectwach historycznych, dokumentach, zdjęciach ze zbiorów instytucji związanych z tym tematem i z prywatnych archiwów rodzin katyńskich, prezentuje też najważniejsze miejsca pamięci. Na planszach wystawy znajdują się kody QR, które prowadzą to angielskiej i ukraińskiej wersji ekspozycji.

- Wystawa pozwala zatrzymać się przy historii, która nie jest najłatwiejsza, ale wpisuje się w polską tożsamość i pamięć. Chcemy pokazać zbrodnię katyńską nie tylko w wymiarze wielkich słów, jakie padają przy okazji kolejnych rocznic, ale przez pryzmat poszczególnych ofiar – jakie były, jakie miały zainteresowania, czym zajmowały się przed wojną, jak wyglądały ich rodziny – mówi prezes Federacji Rodzin Katyńskich i współkurator ekspozycji Izabella Sariusz-Skąpska

W Toruniu wystawę można oglądać do 19 kwietnia 2024 r.

fot. Sławomir Kowalski