Powrót Torunia do Polski | www.torun.pl

2 stycznia 2020 r. w Urzędzie Marszałkowskim odbyła się konferencja prasowa zapowiadająca obchody 100-lecia powrotu Kujaw i Pomorza do wolnej Polski. Ogłoszono program miejskich oraz wojewódzkich wydarzeń upamiętniających tę rocznicę.

W konferencji udział wzięli marszałek województwa kujawsko-pomorskiego Piotr Całbecki, zastępca prezydenta Torunia Zbigniew Fiderewicz oraz przedstawiciele miast Bydgoszczy oraz Grudziądza.

- Czternaście długich miesięcy musieli czekać Polacy na Pomorzu i Kujawach Zachodnich, by odrodzona w listopadzie 1918 roku Rzeczpospolita przyszła także do nich. Obchodzimy setną rocznicę tamtych wydarzeń. Pamięć o narodowej historii buduje wspólnotę. Ważne, byśmy w takich chwilach byli razem - powiedział marszałek województwa kujawsko-pomorskiego Piotr Całbecki.

Obchody stulecia powrotu Torunia do wolnej Polski, które odbędą się w dniach 16-19 stycznia 2020 roku, zostały objęte Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy. Ich inauguracja natomiast miała miejsce już w noc sylwestrową - o godzinie dwunastej usłyszeć można było bicie toruńskiego dzwonu Tuba Dei. Symbolizować miało to radość, jaką odczuwali Torunianie z powrotu miasta do macierzy.

W ramach obchodów rocznicowych odbędzie się, m.in.: rekonstrukcja powitania polskich żołnierzy przy Dworcu Miasto, piknik historyczny „Halleriada", uroczystość patriotyczna i otwarty koncert muzyki ostatniego 100-lecia w Arenie Toruń.

- Chcemy przybliżyć klimat tamtych dni. Ma być to wielka lekcja historii dla mieszkańców Torunia, ale także całego regionu – zapowiedział zastępca prezydenta Torunia Zbigniew Fiderewicz.

PLAN OBCHODÓW MIEJSKICH

16.01. (czwartek)

• godz. 15:30 Odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej płk. Stanisławowi Skrzyńskiemu. Miejsce: Ratusz Staromiejski
• godz. 16:00 Uroczysta sesja Rady Miasta Torunia. Wręczenie medali 100-lecia. Miejsce: Ratusz Staromiejski

17.01. (piątek)

• godz. 13:00 Konferencja naukowa „Powrót Torunia do Polski”. Miejsce: Ratusz Staromiejski
• godz. 17:00 Wernisaż wystawy „Toruń 100 lat Niepodległy! Z miłości ku ojczyźnie”. Miejsce: Ratusz Staromiejski

18.01. (sobota)

• godz. 12.00 Wielki Quiz wiedzy o Toruniu z udziałem znanych torunian oraz mieszkańców (mieszkańcy odpowiadają za pośrednictwem strony www). Miejsce: Dwór Artusa
• godz. 12:00-13:30 Halleriada - piknik kawaleryjski na Rynku Staromiejskim
• godz. 13:30 Przemieszczenie się kawalerii przed Dworzec Miasto
• godz. 13:45 Złożenie kwiatów pod pomnikiem gen. Józefa Hallera
• godz. 14:00 Rekonstrukcja powitania polskich żołnierzy przy Dworcu Miasto. 
• godz. 15:00 Uroczystość patriotyczna z okazji 100. rocznicy powrotu Torunia do Wolnej Polski. Miejsce: Rynek Staromiejski
• godz. 16:00 Msza św. za miasto z udziałem chóru Astrolabium. Miejsce: katedra śś. Janów.

19.01. (niedziela)

• godz. 11:00 Zawody strzeleckie z okazji 100-lecia powrotu do macierzy
• godz. 18:00 Otwarty dla mieszkańców koncert muzyki ostatniego 100-lecia. Miejsce: Arena Toruń
  Z Toruńską Orkiestrą Symfoniczną wystąpią znani wokaliści: Piotr Cugowski, Michał Szpak, Katarzyna Wilk, Martyna Pawłowska i Kamil Czeszel oraz zespół Sanacja. W programie przeboje Henryka Warsa, Jerzego Petersburskiego, Czesława Niemena, Stana Borysa, Maryli Rodowicz, Grzegorza Ciechowskiego oraz zespołów Perfect, Dżem, Bajm i Maanam. Wstęp wolny.

Ponadto:

• Rekonstrukcja 4 bram triumfalnych, które historycznie powstały na cześć żołnierzy WP (w Toruniu w 1920 r. były 32 bramy). Miejsce: ul. Różana, przed południową bramą Ratusza Staromiejskiego, dziedziniec Ratusza Staromiejskiego. Pomiędzy bramami ustawiona zostanie instalacja z postaciami historycznymi oraz informacjami o wydarzeniach 1920 r. W okolicach bram od 17.01 do 19.01. będzie wystawiany czołg.
• Mapping o 100-leciu toruńskiej niepodległości. Miejsce: CKK Jordanki
• Prace artystów z Galerii Rusz nawiązujące do 100-lecia odzyskania niepodległości przez Toruń. Dzieła eksponowane są na 2 autobusach komunikacji miejskiej do 30 stycznia 2020 r.

 PLAN OBCHODÓW WOJEWÓDZKICH

7-10 stycznia (wtorek-piątek)

• godz. 8:00-9:00 Bieg sztafetowy do Pucka z okazji 100. Rocznicy powrotu Pomorza i Kujaw do Wolnej Polski. Start: plac przed Urzędem Marszałkowskim Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu.
  Bieg podzielony będzie na 3 etapy: Toruń - Warlubie, Warlubie - Pruszcz Gdański, Pruszcz Gdański – Puck.

10 stycznia (piątek)

• godz. 8:30 Złożenie kwiatów pod pomnikiem Gerarda Pająkowskiego – powstańca wielkopolskiego, który poległ podczas operacji przyłączania Torunia do Polski. Miejsce: Cmentarz Wojskowy (obecnie Komunalny)
• godz. 9:00 Złożenie kwiatów przez harcerzy w miejscach pamięci nawiązujących do powrotu Pomorza i Kujaw do wolnej Polski - pod Pomnikiem Pamięci Ofiar Zbrodni Pomorskiej 1939 oraz pomnikiem gen. J. Hallera
• godz. 10:00 Uroczysta msza św. dziękczynna w intencji Ojczyzny.
  Podczas uroczystej mszy świętej zainaugurowane zostanie wielkie czytanie “Pana Tadeusza”. Odczytana zostanie jedynie inwokacja, a całość utworu usłyszeć będzie można o godz. 12:00 w Pałacu Dąmbskich. Miejsce: Bazylika katedralna św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty.
• godz. 11:30 Odsłonięcie tablicy pamiątkowej na historycznej siedzibie wojewodów pomorskich.
  Upamiętnienie pierwszej siedziby wojewodów pomorskich. W wydarzeniu udział wezmą również przedstawiciele władz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Miejsce: Collegium Maius UMK, ul. Fosa Staromiejska 3.
• godz. 12:00 Uroczysta Sesja Sejmików Województw Kujawsko-Pomorskiego i Pomorskiego (wydarzeniu towarzyszy wystawa okolicznościowa). Miejsce: Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
• godz. 12:00-21:00 Wielkie czytanie epopei narodowej „Pan Tadeusz” w wykonaniu aktorów Teatru Polskiego w Wilnie. Wstęp wolny. Miejsce: Pałac Dąmbskich.
• godz. 16:00 Konferencja naukowa „Powrót Pomorza do Polski 1920-2020”. Konferencji towarzyszyć będzie wystawa planszowa kartografii ze zbiorów Książnicy Kopernikańskiej. Miejsce: Książnica Kopernikańska, ul. Słowackiego 8

Wydarzenia nawiązujące do 100. rocznicy odzyskania niepodległości przez Toruń będą się odbywały przez cały 2020 rok. Planowane jest stworzenie i udostępnienie trasy wycieczkowej pn. „Toruński szlak niepodległości” oraz kolejne edycje biegów niepodległościowych, m.in. Sztafet Wolności i Biegu Tropem Wilczym. W programie znalazły się również konkursy, warsztaty i gry miejskie.

Oprócz zaplanowanych wydarzeń w Toruniu pojawią się miejsca pamięci - zrekonstruowany Pomnik Poległych Żołnierzy Wojsk Balonowych, tablica poświęcona Julianowi Fałatowi oraz mural upamiętniający kobiety toruńskiej niepodległości – Wandę Szuman, Helenę Piskorską, Helenę Steinborn, Annę Piasecką.

Dodatkowo w 2020 roku do użytku zostanie oddane Muzeum Twierdzy Toruń. W zbiorach nowej jednostki znajdą się m.in. elementy wyposażenia twierdzy, uzbrojenia i umundurowania żołnierzy, a wszystko w nowoczesnej, multimedialnej oprawie.

Czytaj także:
Galeria Rusz na 100-lecie
Studniówka niepodległości

fot. Małgorzata Litwin